Borsa İstanbul A.Ş., 01.10.2020 tarihinden geçerli olmak üzere, Pay Piyasası’nda Pazar yapılanması, pazarlardaki işlem görme esasları ve pazarlar arası geçiş kriterleri ile kota alma şartlarında değişikliğe gitti.
Borsa İstanbul A.Ş., tarafından 17.09.2020 tarihinde yapılan duyuru aşağıya çıkarılmıştır.
“Borsa İstanbul A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 10.09.2020 ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 14.09.2020 tarihli kararları ile, Borsamız Pay Piyasası’nda işlem gören paylarda derinliğin artırılması amacıyla, 01.10.2020 tarihinden geçerli olmak üzere, Pay Piyasası’nda Pazar yapılanması, pazarlardaki işlem görme esasları ve pazarlar arası geçiş kriterleri ile kota alma şartlarında bazı değişiklikler yapılmıştır.
- Pay Piyasamızda halihazırda kullanılmakta olan Yıldız Pazar Grup 1 – Grup 2 ve Ana Pazar Grup 1 – Grup 2 şeklinde ikişer gruplu ayrım kaldırılmıştır.
- Yıldız Pazar Grup 1 ve Yıldız Pazar Grup 2, Yıldız Pazar olarak; Ana Pazar Grup 1, Ana Pazar olarak ve Ana Pazar Grup 2, Alt Pazar olarak değiştirilmiştir.
- Bu şekilde yeniden yapılandırılan pazarlardaki işlem görme esaslarına ve pazarlar arası geçiş kriterlerine ilişkin Pay Piyasası Yönergesi’nde gerekli değişiklikler yapılmıştır.
- Gelişen İşletmeler Pazarı Alt Pazar ile birleştirilmiştir.
- Borsamız Gelişen İşletmeler Pazarı’nda işlem görmekte olan şirketlerin toplam sermayesi Borsamız Alt Pazarı’nda kote edilerek payları 01.10.2020 tarihinden itibaren Alt Pazar’da işlem görmeye devam edecektir.
- Gelişen İşletmeler Pazarı’nda Piyasa Danışmanlığı Görevine İlişkin Prosedür yürürlükten kaldırılmıştır.
- Halka açık şirketlerde tek grup payın ideal olduğu vurgusuna istinaden çok yüksek halka açıklığa sahip şirketlerde pay sahipleri arasında eşitliği teşvik eden bir imtiyaz kriteri getirilmiştir.
- Borsada işlem görecek şirketler için aranan kota alma şartlarından halka arz edilen payların asgari piyasa değeri şartı, Yıldız Pazar için 150 milyon TL’den 200 milyon TL’ye yükseltilmiş, Ana Pazar için aranan 50 milyon TL değiştirilmemiş, Alt Pazar için ise 20 milyon TL olarak belirlenmiştir.
- Sağlıklı fiyat oluşumu açısından önemli bir kriter olan, fiili dolaşım oranı %5’in altında olan şirketler Piyasa Öncesi İşlem Platformu’na alınabilecektir. Borsamızda işlem gören ve halihazırda fiili dolaşım oranı %5’in altında olan şirketlere 01.01.2021 tarihine kadar fiili dolaşım oranı %5’in üstüne çıkarmaları için süre verilmesine, bu tarihe kadar fiili dolaşım oranı %5’in üstüne çıkarmayan şirketlerin 01.01.2021 tarihinden itibaren paylarının Piyasa Öncesi İşlem Platformu’nda işlem görmeye devam edebileceği konusunda uyarılmasına karar verilmiştir. Bu nedenle Piyasa Öncesi İşlem Platformu’na alınacak şirketlerden fiili dolaşım oranı %5’in üstüne çıkanlar ilgili pazara alınabilecektir.
- Bu çerçevede, Kotasyon Yönergesi’nde ve Kotasyon Ücret Tarifesi’nde gerekli değişiklikler yapılmıştır.
- Pay Piyasası Yönergesi’nde Pazar belirleme kriterleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
| Pazarda İşlem Görme Kriterleri | Yıldız Pazar | Ana Pazar | Alt Pazar |
| Piyasa Değeri (PD) | > 500 milyon TL | > 60 milyon TL | ————— |
| Fiili Dolaşımdaki Payların Piyasa Değeri (FDPD | > 100 milyon TL | > 30 milyon TL | ————— |
| Fiili Dolaşım Oranı (FDO) | > % 10 | > % 10 | ————— |
| Yerli Bireysel Yatırımcı Sayısı | > 1000 | > 500 | |
| İmtiyaz | İmtiyaz varsa FDO<%90 | İmtiyaz varsa FDO<%90 | ————— |
| Yerli Fon | > 3 milyon TL | ————— | |
| Likidite | < 2,5 | < 7,5 | ————— |
| (*) | FDPD>750 milyon TL ve Likidite <2,5 | Temettü> % 10 ve FDPD > 30 milyon TL | ————— |
Payları Yıldız Pazar’da işlem görecek şirketlerin:
- Piyasa değerinin 500.000.000 TL’den büyük olması,
- Fiili dolaşımdaki payların piyasa değerinin 100.000.000 TL’den büyük olması,
- Fiili dolaşım oranının % 10’dan büyük olması,
- Yerli bireysel yatırımcı sayısının 1.000’den büyük olması,
- İlgili şirketin paylarında imtiyaz bulunması halinde fiili dolaşım oranının % 90’dan küçük olması,
- Yerli fon tutarının 3.000.000 TL’den büyük olması,
- Likidite oranının 2,5’ten küçük olması
gerekmektedir.
- Ayrıca fiili dolaşımdaki payların değerinin 750.000.000 TL’den büyük olması ve likiditesi 2,5’ten küçük olan paylar için kriterlere bakılmaksızın Yıldız Pazar’da işlem görecektir.
Payları Ana Pazar’da işlem görecek şirketlerin:
- Piyasa değerinin 60.000.000 TL’den büyük olması,
- Fiili dolaşımdaki payların piyasa değerinin 300.000.000 TL’den büyük olması,
- Fiili dolaşım oranının % 10’dan büyük olması,
- Yerli bireysel yatırımcı sayısının 500’den büyük olması,
- İlgili şirketin paylarında imtiyaz bulunması halinde fiili dolaşım oranının % 90’dan küçük olması,
- Likidite oranının 7,5’ten küçük olması
gerekmektedir.
- Ayrıca Alt Pazar’da yer alan paylardan FDPD’si 30 milyon TL’den büyük ve Ek Kriter – Temettü Getirisi %10’dan büyük olanlar diğer kriterlere bakılmaksızın Ana Pazar’da işlem görecektir.
- Pay Piyasası Yönergesi’nde pazarlarda işlem görme esasları aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
| İşlem Esasları | Yıldız Pazar | Ana Pazar | Alt Pazar | YİP | PÖİP |
| İşlem Yöntemi | Sürekli İşlem | Sürekli İşlem | Sürekli İşlem | 5 Kez Tek Fiyat | 5 Kez Tek Fiyat |
| Açığa Satış ve Kredi İşlem | VAR | VAR | YOK | YOK | YOK |
| Brüt Takas | YOK | YOK | VAR | VAR | VAR |
| Özkaynak Oranı | Genel Hükümler | % 75 | % 0 | % 0 | % 0 |
| Açık Takas Pozisyonu / Özkaynak Oranı | Genel Hükümler | % 50 | % 100 | % 100 | % 100 |
| Fiyat Marjı | % 20 | % 15 | % 10 | % 10 | % 10 |
| Açığa Satış Yukarı Adım Kuralı | YOK | VAR | – | – | – |
| Devre Kesici Tetikleme Oranı | % 10 | % 7,5 | % 5 | – | – |
| Devre Kesici Sonrası Emir Toplama Süresi | 5 dakika | 15 dakika | 15 dakika | – | – |
| Devre Kesici Sonrası Eşleştirme Süresi | 2 dakika | 2 dakika | 2 dakika | – | – |
| Tek Fiyat Emir Toplama Süresi Boyunca Bilgi Yayının Kısıtlanması (*) | YOK | YOK | VAR | VAR | VAR |
| Açılış Seansında Son 5 Dakikada Emir İptali (*) | VAR | YOK | YOK | YOK | YOK |
| Açılış Seansında Piyasa Emri | VAR | YOK | YOK | YOK | YOK |
(*) Yeni işlem kurallarına göre oluşturulacak yeni seans bölümleri ve seans akışları “connect.borsaistanbul.com” adresi üzerinden paylaşılacaktır.
- Yukarıda belirtilen işlem esaslarının genel kurallar olduğu, 2020/20, 2020/21 ve 2020/50 sayılı duyurularımızda ve SPK kararlarında yer alan ve ikinci bir duyuruya kadar geçerli olduğu ilan edilen:
- Açığa satışın BIST 30 payları ile sınırlandırılmış olması,
- Yıldız Pazar’da, Ana Pazar’da ve borsa yatırım fonlarında, gayrimenkul sertifikalarında, gayrimenkul yatırım fonlarında ve girişim sermayesi yatırım fonlarında uygulanmakta olan fiyat marjının % 10 olması,
- Pay bazında devre kesici tetikleme oranının tüm paylarda sadece aşağı yönlü ve % 5 olması,
- Pay bazında devre kesici sonrası emir toplama süresinin 15 dakika olması
uygulamaları yürürlüktedir.
- Pazar bazında belirlenmiş özkaynak oranlarının uygulamasıyla ilgili olarak, Yönerge değişikliklerinin yürürlüğe girdiği tarihten önce özkaynak olarak kabul edilmiş olan kıymetler için 1 aylık sürede eski oran kullanılarak hesaplama yapılabilecektir.
- Pazar bazında belirlenmiş “Açık Takas Pozisyonu/Özkaynak Oranları”nın hesaplaması Yönerge değişikliklerinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 hafta süre ile eski oranlara tabi olarak yapılabilecektir.
Yukarıdaki hususlar Pay Piyasası Yönergesi’nde ve Kotasyon Yönergesi’nde yapılan değişiklikler ile birlikte 01.10.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Ayrıca, Alt Pazar’da yer alan paylar için yatırım kuruluşları tarafından alış emri kabulüne yönelik olarak;
- Emri ileten yatırımcıdan aşağıda yer alan mesajı içeren bir risk bildirim formunun yazılı veya elektronik onayının alınması,
- Huzurda (yüz yüze) ve telefon ile alınan her alış emrinde, metnin tamamını okumaya gerek olmadan konunun yatırımcıya hatırlatılarak emrin girilmesi; internet üzerinden alınan her alış emrinde ise, emir giriş aşamasında bu metnin yatırımcı bilgisine sunulması,
- Söz konusu risk bildirim formu ve uygulamanın en geç 02.11.2020 tarihine kadar aracı kuruluşlar tarafından devreye alınma gerekmektedir.
Bilgilendirme Mesajı:
“İşlem yapmak istediğiniz payın yer aldığı Alt Pazar paylarında, derinliğin/likiditenin sınırlı olabileceği dolayısıyla aşağı/yukarı yönlü sert fiyat hareketleri ihtimalinin daha yüksek olabileceğini dikkate alarak piyasa risklerinin net bir şekilde farkında olunması, bu riskler değerlendirilerek işlem yapılması ve fiyat riskinin sınırlandırılabilmesi için alım-satım emirlerinin mümkün olduğu kadar limit fiyatlı emir şeklinde iletilmesi hususları önemle dikkatlerinize sunulur.”
Gereği için bilgilerinize rica ederim.”
Kaynak: Borsa İstanbul A.Ş. Web Sayfası.
https://www.borsaistanbul.com/tr/duyuru/3097/pay-piyasasi-pazar-yapilanmasi-hakkinda