Sermaye Piyasası Kurulu’nun 14.02.2014 tarih ve 4/128 sayılı kararı ile “2013 Yılı Bağımsız Denetim Kalite Kontrol Faaliyet Raporu Sonuçları” aynı tarihli Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni’nde yayınlandı.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun konu ile ilgili aynı tarihte Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni’nde yaptığı açıklama aşağıya çıkarılmıştır.
“2013 yılı içerisinde, Kurulumuz tarafından 13’ü kapsamlı kalite kontrol ve 9’u sınırlı kalite kontrol olmak üzere toplam 22 bağımsız denetim kuruluşu nezdinde kalite kontrol ve denetim çalışmalarında bulunulmuş ve bunların 20’si sonuçlandırılmıştır. Söz konusu kalite kontrol denetimlerinde 52 adet bağımsız denetim dosyası incelenmiştir.
2013 yılında Kurulumuzca bağımsız denetim kuruluşları nezdinde yapılan kalite kontrol ve denetim çalışmaları sonucunda genel olarak aşağıda yer alan tespitlere ulaşılmıştır. Söz konusu tespitlerle ilgili olarak kamunun bilgilendirilmesinde fayda görülmekte olup, bağımsız denetim kuruluşlarının bundan sonra yapacakları bağımsız denetim çalışmalarında başta aşağıda yer alan tespitlere ilişkin düzenlemeler olmak üzere bağımsız denetim standartlarına uyum konusunda azami dikkat ve özen göstermeleri gerekmektedir.
1. Kuruluş şartlarının kaybedilmesi halinde sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunma yetkisi Kurulumuzca iptal edilmektedir (Tebliğ’in İkinci Kısmı).
2. Bağımsız denetimin planlanması, müşteri şirkete özgü koşullar nedeniyle ilave denetim teknikleri uygulanması ve farklı denetim stratejileri geliştirilmesini gerektirebilmesi nedeniyle denetimin sonucunu etkileyen ve denetim riskini azaltan dinamik bir süreçtir. Bağımsız denetim kuruluşlarının metodolojisi olarak değerlendirilen genel bağımsız denetim plan ve programları kuruluş şartları arasında değerlendirilmekte olup, bu programların güncel tutulması gerekmektedir (Tebliğ’in İkinci Kısmı).
3. Bağımsız denetim çalışmalarının belgelendirilmesi hususu büyük önem taşımakta olup, belgelendirilmemiş bir bağımsız denetim çalışması yok hükmündedir (Tebliğ’in İkinci ve On Sekizinci Kısımları/BDS 230-520).
4. Her bir bağımsız denetim alanıyla ilgili çalışma kağıdı düzenlenerek yeterli bağımsız denetim kanıtı toplanması hususu bağımsız denetim faaliyetinin özünü oluşturmaktadır (Tebliğ’in On dördüncü Kısmı/BDS 500).
5. Bağımsız denetimin planlanması, önemlilik seviyesinin belirlenmesi ile işletmenin faaliyet koşullarının ve çevresiyle olan ilişkilerinin anlaşılması ve bu konulara ilişkin önemli yanlışlık riskinin değerlendirilmesi ile iç kontrol sisteminin değerlendirilmesine ilişkin çalışmalardaki yetersizlikler, tüm bağımsız denetim sürecini sorgulanır hale getirmektedir (Tebliğ’in Dokuz, On ve On Birinci Kısımları/BDS 300-315-320).
6. Bağımsız denetimde uzman çalışmalarından denetim kanıtı olarak yararlanılması mümkün olmakla birlikte, bağımsız denetçinin uzmanın tarafsızlığını ve mesleki yeterliliğini değerlendirmesi ve uzman çalışmasında kullanılan varsayım ve yöntemlerin uygunluğu ile ulaşılan sonuçların doğruluğunu gözden geçirmesi gerekmektedir (Tebliğ’in Yirmi Sekizinci Kısmı/BDS 620)
7. Esas itibariyle finansal raporlama standartlarında düzenlenmiş olmakla birlikte bağımsız denetim fonksiyonu içerisinde özel bir öneme sahip muhasebe tahminleri, gerçeğe uygun değer hesaplamaları, ilişkili taraf işlemleri ve işletmenin sürekliliğinin değerlendirilmesi hususları gerçeğe uygun sunumu önemli ölçüde etkilemesi sebebiyle bağımsız denetim standartlarında da ayrıca düzenlenmiştir(Tebliğ’in Yirmi, Yirmi Bir, Yirmi İki ve Yirmi Dördüncü Kısımları/BDS 540-550-570). Ayrıca, örtülü kazanç aktarımı incelemelerine konu olması nedeniyle ilişkili taraf işlemlerine Kurulumuzca önem verilmektedir.
8. Bağımsız denetim çalışmasının nihai ürünü olan bağımsız denetim raporu görüşüne ilişkin olarak yapılan hata ve eksiklikler, bağımsız denetim çalışması sonucundan beklenen makul güvence verme mekanizmasının işlerliğini zedelemekte ve bağımsız denetçinin ve bağımsız denetim kuruluşunun müteselsil olarak paydaşlara karşı hukuki ve cezai sorumluluğunu doğurabilmektedir (Tebliğ’in Yirmi Dokuz ve Otuzuncu Kısımları/BDS 700-701).
9. Mesleki yeterliliğin sağlanması amacıyla gerekli eğitimlerin verilmesi ve mesleki etik ilkelere uyum sağlanmasına yönelik kurumsal yapının oluşturulması ve bu yapının amaca uygun olarak işletilmesi ile bağımsız denetim kalitesinin kontrolünün gereği gibi yapılması, bağımsız denetim çalışmalarında görülen eksikliklerin ve yetersizliklerin giderilmesinde önemli bir etken olup; bu hususlar, bağımsız denetim işinin kalitesinin artırılmasında başlıca unsurlar olarak değerlendirilmektedir (Tebliğin İkinci ve Dördüncü Kısımları/KKS 1).
10. Kurul’a bildirim yükümlülüklerinin zamanında ve tam olarak yerine getirilmesi gerekmektedir (Tebliğin İkinci Kısmı).
Kurulumuzca bağımsız denetim kuruluşları nezdinde gerçekleştirilen kalite kontrol çalışmalarında, sermaye piyasasında yetkili bağımsız denetim kuruluşlarının mesleki etik ilkelere ve denetim standartlarına uygun kaliteli bir bağımsız denetim hizmeti sunmasını sağlamak öncelikli amaç edinilmektedir. Diğer taraftan, incelemelerde tespit edilen bağımsız denetim çalışmalarının kalitesine ve sonucuna etki eden bir takım aykırılıklar için çeşitli yaptırımlar uygulanması zorunluluğu doğmuştur. Bu kapsamda, bağımsız denetim kuruluşları nezdinde Kurulumuzca yürütülen kalite kontrol çalışmaları sonucunda, Tebliğ’e aykırı şekilde denetim çalışmasını gerçekleştirdiği ve/veya Kurul’a karşı mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği tespit edilen kuruluş ve denetçiler ile ilgili olarak yetki iptali, idari para cezası ve mevzuata aykırılıklar hakkında bilgilendirme ve uyarı şeklinde yaptırımlar uygulanmıştır.
Sermaye piyasasının istikrar ve güven ortamına dayalı olması nedeniyle, kamuya açıklanan bilgilerin gerçeği ve doğruyu tam olarak yansıtması ve güvenilir olması gerektiği açıktır. Kamuya açıklanan finansal raporların doğruyu yansıttığına ilişkin makul güvence sağlamakla görevli olan bağımsız denetim kuruluşlarının, sermaye piyasasının etkinliğinin sağlanmasında en önemli pay sahiplerinden birinin kendileri olduğu bilinciyle faaliyetlerini gerçekleştirmeleri gerektiği hususu büyük önem taşımaktadır.
Kamuoyuna duyurulur.”
Faaliyet raporunun tamamına buradan ulaşılabilir.
Kaynak: Sermaye Piyasası Kurulu Web Sayfası.
http://www.spk.gov.tr/apps/haftalikbulten/displaybulten.aspx?yil=2014&sayi=4&submenuheader=null