Borsa İstanbul A.Ş. piyasalarında uygulanacak gözetim tedbirleri yönergesi hazırlandı ve tedbir yönetim sistemi devreye alındı.
Borsa İstanbul A.Ş.’nin konuya ilişkin 19.07.2019 tarihli açıklaması aşağıya çıkarılmıştır.
“Bilindiği üzere, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun “Uyuşmazlıkların çözümü ve Borsa işlemlerinin gözetimi” başlıklı 70 inci maddesinin ikinci fıkrası,
“… (2) Borsalar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve bu Kanuna aykırılık olacak şekilde gerçekleştirilen işlemlerin tespit edilmesi amacıyla bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurarlar ve her türlü önleyici tedbirleri alabilirler…”
hükmünü içermektedir.
Bu kapsamda gözetim faaliyetinin taşıdığı önemin bilincinde olan Borsamız tarafından söz konusu madde çerçevesinde Kanun’a aykırı fiiller ile Borsamız pazar ve piyasalarının açık, düzenli ve dürüst çalışmasını engelleyen fiillerin tespitine yönelik olarak meydana gelen olağan dışı fiyat ve miktar hareketleri izlenerek raporlanmakta ve gerekli tedbirler alınmaktadır.
Öte yandan Borsamız tarafından gözetim faaliyetlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla ulusal ve uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve teknolojik yenilikler de dikkate alınarak gözetim stratejisi sürekli olarak gözden geçirilmektedir.
Bu kapsamda, Borsamız tarafından yürütülen gözetim faaliyetlerinin daha etkin bir şekilde yerine getirilmesi amacıyla bugüne dek aşağıda sayılan çalışmalar gerçekleştirilmiştir:
– “İMKB Otomatik Seans Durdurma Sistemi” 2011-2015 döneminde uygulanmıştır.
– “Yatırımcı Bazında Tedbir Sistemi” 2012 yılı Haziran ayında devreye alınmıştır.
– BISTECH teknolojik dönüşüm programı kapsamında küresel standartlarda bir gözetim altyapısı olan SMARTS Sistemi 2015 yılında kullanılmaya başlanmıştır.
– “Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi” 2017 yılı Eylül ayında devreye alınmış ve halen uygulanmaktadır.
Tüm bunlara ek olarak, Borsamız gözetim faaliyetlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla ve İstanbul Finans Merkezi vizyonunun da bir parçası olarak piyasa bozucu ya da piyasa dolandırıcılığı şüphesi içeren emir ve işlemler ile makul bir sebeple açıklanamayan olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerini proaktif bir yaklaşımla tespit etmek ve piyasalarımıza güveni pekiştirmek amacıyla Gözetim Tedbirleri Yönergesi hazırlanmış ve bir “Tedbir Yönetim Sistemi” geliştirilmiştir.
Gözetim Tedbirleri Yönergesi ve Tedbir Yönetim Sistemi (Sistem) 23/07/2019 tarihinde yürürlüğe girecek olup tedbirler hem yatırımcı hem de yatırım aracı bazında uygulanabilecektir.
Söz konusu tedbirlerin uygulanmasına mesnet teşkil eden ve yatırım araçlarında gerçekleşen işlemler dikkate alınarak objektif kriterlere göre tanımlanan uyarılar Sistem tarafından otomatik olarak üretilmektedir.
Herhangi bir yatırımcı veya yatırım aracı ile ilgili olarak Sistem’de bir uyarı üretilmesi durumunda,
- ilgili yatırım aracının piyasasında sağlıklı fiyat teşekkül etmesini teminen ve yatırımcıların zarar görmesini engellemeye yönelik olarak yatırım araçları için 3 aya kadar,
- piyasa dolandırıcılığı kapsamındaki eylemleri ile piyasa bozucu eylemlerini kısıtlamaya yönelik olarak ilgili yatırımcılar için ise 6 aya kadar
“İnternet Emir Yasağı”, “Açığa Satış ve Kredili İşlem Yasağı”, “Brüt Takas” ve “Depo Şartı” vb. gibi önleyici tedbirler hem yatırımcılar hem de yatırım araçları için birlikte veya ayrı ayrı uygulanabilecektir.
Diğer taraftan yatırımcıya ya da yatırım aracına tedbir uygulanması yasal mevzuat çerçevesinde yapılacak diğer incelemelere engel teşkil etmemektedir.
Sistemin yasal dayanakları ile kapsamını açıklayan Gözetim Tedbirleri Yönergesi metnine www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/duzenlemeler/yonergeler adresinden erişmek mümkündür.
Tedbir uygulanacak yatırımcıya veya yatırım aracına; tedbirin türüne, başlangıç tarihine ve süresine ilişkin bilgiler Piyasalarımızın gün sonu kapanışından sonra Borsamız tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden duyurulacaktır. Tedbirlere ilişkin söz konusu kayıtlara ayrıca www.borsaistanbul.com/uyeozel/erd adresinde “Pay Piyasası / Gelişen İşletmeler Pazarı / Piyasa Öncesi İşlem Platformu” menüsü altında yer alan “Yatırım Aracı Bazında Uygulanan Tedbirler” ve “Yatırımcı Bazında Uygulanan Tedbirler” dosyalarından erişilebilecektir.
Öte yandan, Gözetim Tedbirleri Yönergesi ve Tedbir Yönetim Sistemi’nin yürürlüğe gireceği 23/07/2019 tarihi itibarıyla 395 sayılı Genelge kapsamında uygulanmakta olan Yatırımcı Bazında Tedbir Sistemi (YBTS) yürürlükten kalkacak; ancak Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi’nin uygulanmasına devam edilecektir.
Gözetim Tedbirleri Yönergesine dayanılarak geliştirilen Tedbir Yönetim Sistemi’nin, Borsamız bünyesindeki piyasaların açık, düzenli, etkin ve dürüst çalışmasının sağlanmasında, piyasa bozucu fiillerle etkili bir şekilde mücadele edilmesinde, yatırımcıların sermaye piyasalarına duydukları güvenin güçlendirilmesinde, Yeni Ekonomi Programı’nın finansal istikrarı ve güvenliği esas alan yeni bir finansal mimari oluşturulması amacına katkı sağlamasında ve İstanbul Finans Merkezi vizyonunun gerçekleştirilmesinde önemli bir işlevi yerine getirmesi beklenmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”
Kaynak: Borsa İstanbul A.Ş. Web Sayfası.